‘Dan pak ik 2525, zo drinkt Els ‘m ook altijd’

Ergens deze week haalde ik was spullen op bij ICT experts. Het was fascinerend. Vooral omdat ik mezelf niet beschouw als een kenniskliko op ICT gebied, hoopte ik veel te leren. En geleerd heb ik. Heel veel. Maar niet persé over ICT.

Diezelfde week zat ik lekker op het terras op het Vrijthof in Maastricht. Mijn grootste hobby is gewoon kijken naar mensen met koffie. Zwarte koffie. Ondanks de 27 graden. Het viel me op dat vooral mannen vaak ‘invisible socks’ dragen. Maar als ik ze toch kan zien, hoe ‘invisible’ zijn ze dan? Je bent dan eigenlijk gewoon af, hè? Kijk als Scapino dan zegt dat ze onzichtbaar zijn, maar niet zijn, wie houd je dan voor de gek?

Ha! over voor de gek houden gesproken. Wat vind jij nu van het vaccinatiebeleid? Ik weet zelf niet zo goed wat ik er van vind. Ik kreeg een uitnodiging voor een vaccinatie en ik heb maar een afspraak ingepland. Ik denk dan; mijn hele gele boekje staat vol met prikken, waarom deze dan niet? En toch merk ik ergens op dat ik twijfel. Ik twijfel en weet het niet zeker.

Ik was uitgenodigd om een training te verzorgen in een bedrijf. Intern noemen we dat een ‘incompany’tje’. Iemand vroeg me tijdens deze training welke truc het beste werkt om mensen naar je te laten luisteren. ‘Mensen naar je laten luisteren?’. ‘Ja, ik wil dat mensen naar mij luisteren en ook doen wat ik zeg’. Ai..

NLP is mijn hobby, mijn werk en een passie. Nou, nietzozeer NLP an sich. Maar het praktisch nut wat het NLP model ons biedt. Ik vind dat mooi.

NLP is de studie naar de structuur van de subjectieve ervaring; NLP brengt menselijk gedrag en communicatie in kaart. Het is de studie naar de componenten van onze perceptie en ons gedrag die onze ervaring mogelijk maken.

Er is een tijd wanneer het nuttig en noodzakelijk is om ons begrip van de wereld waarin we leven te vergroten. Het is dan bruikbaar om het oude van het nieuwe te onderscheiden en de regels en uitzonderingen te onderzoeken. Het bruikbaar maken van de voorheen algemeen aanvaarde feiten. De inzichten en ervaringen uit geheel uiteenlopende gebieden hebben de mogelijkheid om kennis en ervaring te combineren in nieuwe configuraties die verdere groei, begrip en de impact op onszelf als soort mogelijk maken. In dit licht is NLP ontstaan.

NLP kan dan ook uitsluitend worden bezien als een nieuw vakgebied. Op deze manier ontstaat een grotere vrijheid en meer duidelijk over de methodologie die NLP is en zijn basisdoel. Misschien is het moreel juist om kennis toe te schrijven aan een specifiek vakgebied maar het blijkt onpraktisch omdat leren zo niet werkt. NLP zou kunnen worden omschreven als een uitbreiding van de taalkunde, de neurologie van de psychologie. Een onderscheid dat in de natuur niet voorkomt. Dit onderscheid is puur praktisch voor het vakgebied zelf. De begrenzing van wat het onderdeel van die specifieke studie inhoudt.

Hoewel is handig kan lijken een zekere begrenzing aan te geven, is de integratie van alle kennis en inzichten uiteindelijk wat maakt dat betere resultaten worden bereikt. NLP houdt zich niet vast aan een bepaalde theorie maar heeft meer de status van een model – een set met procedures waarbij bruikbaarheid de maatstaf is in plaats van waarheid-. NLP biedt specifieke vaardigheden die erg effectief zijn in iedere menselijke interactie. Het geeft ons ook specifieke technieken om onze subjectieve ervaring van de werkelijkheid zo te re-organiseren zodat consequent hetzelfde resultaat kan worden bereikt.

De naam neurolinguistisch programmeren wordt ontleend aan het basis proces dat wij mensen allemaal gebruiken om gedrag te coderen, over te dragen en veranderen. Gedrag is geprogrammeerd door de combinatie en volgorde van neurale systeemrepresentaties (Onze zintuigen: zien, horen, voelen, ruiken en proeven) of dat het nu is dat een een beslissing wordt gemaakt, een voetbal wordt overgespeeld, het lachen naar iemand die je leuk vindt, het spellen van woord of het lesgeven in natuurwetenschappen. Een bepaalde input (stimulus) wordt verwerkt tot een bepaalde volgorde van interne representaties waardoor een specifiek gedragsresultaat (respons) wordt gegenereerd.

Neuro (afgeleid van het Griekse woord neuron wat zenuw betekent) staat voor het fundamentele principe dat alle gedrag het resultaat is van neurologische processen.

Linguïstisch (afgeleid van het Latijnse woord lingua wat taal betekent) geeft aan dat neurale processen worden gerepresenteerd, geordend en gesorteerd in een logische reeks, in modellen en strategieën via taal- en communicatiesystemen.

Programmeren refereert naar het proces van het organiseren van de componenten van een systeem (in dit geval een zintuigelijke representatie) om een bepaald resultaat te bereiken.

NLP gaat over het uitpakken en op een andere manier verpakken van gedrag in efficiëntie en communiceerbare reeksen die zo beschikbaar worden gemaakt voor iedereen. NLP geeft ons een set vaardigheden die het mogelijk maken gedrag te analyseren en aan te passen.

Al zolang dat de mensheid bestaat maken mensen modellen om de wereld om hen heen te begrijpen en zodat zij daar mee om kunnen gaan. De modellen om de interactie van mensen in hun omgeving te organiseren en te coderen hebben vele namen gekregen; cultuur, religie, psychologie, filosofie, politiek, inductie en wetenschap.

Als deelnemende organismen binnen het universum opereren wij, de modelmakers die onze culturele modellen bedenken, bestendigen en uitbreiden, niet direct op de wereld. In plaats daarvan werken we door middel van gecodeerde interpretaties van de wereld zoals waargenomen en ervaren in onze zintuiglijke representatiesystemen – door middel van zicht, geluid, geur, smaak en gevoel. Informatie over ons externe universum (maar ook onze interne staten) wordt ontvangen, georganiseerd, bekrachtigd en doorgegeven via een intern systeem van neurale verbindingen die samenkomen in ons brein, ons centraal zenuwstelsel.

Deze informatie wordt dan getransformeerd via interne strategieën, die elk mens heeft geleerd. Het resultaat daarvan is dat wat we gedrag noemen.

In NLP beschouwen we gedrag als volgt:
‘Gedrag wordt gedefinieerd als alle zintuiglijke representaties die intern en/of extern worden ervaren en uitgedrukt en waarvoor bewijs beschikbaar is van een subject en/of van een menselijke waarnemer van dat subject’.

Modellen vinden we overal. En ze zijn bruikbaar tot het moment ze dat niet meer zijn. Als dat het geval is worden modellen behouden of verworpen op basis van hun aanpassingsvermogen of bruikbaarheid als leidraad voor het gedrag de mens. NLP is een natuurlijke uitbreiding van dit evolutionaire proces – een nieuw model.

NLP verschilt van andere modellen om gedrag in kaart te brengen doordat het een model is voor het gedrag van modelmakers. NLP is wat we noemen een meta-model, een model om modellen te beschrijven.

Als antwoord op de vraag welke truc het beste werk gaf ik: ‘geen’. Trucs zijn voor oplichters, goochelaars en illusionisten. Je weet dan dat je genaaid wordt, maar ‘hoe precies’ niet. De nut en noodzaak om een truc te leren verdween en er was tijd voor no-nonsense, zonder scrupules, bestuderen van mensenlijk gedrag. De trucs en de kunstjes voorbij, en terug naar dat wat gewoon werkt, integer en congruent is, en past binnen alles wat we nu weten.

‘Prikken wat de pot schaft’ sprak Hugo de Jonge. Nou, Hugo, deze prachtige quote, geleerd op mediatraining, is niet perse de kernboodschap, toch? Ik heb vragen, Hugo. Maar misschien is het tijd om de trucs achter je te laten. Toch? Waarschijnlijk draag ook jij van die onzichtbare sokken. Die ik dus wél kan zien hê. Ik had echt de neiging om op het Vrijthof als een soort BVOA, deze mensen aan te spreken met een gratis tip. Zo van: ‘Hi, ja, nou, we kennen elkaar niet maar ik ben dus van de Bond Voor Ongevraagd Advies en ik heb een advies voor je, nou, meer een opmerking. Zie het als een stukje bewustwording. Nou komt ie: ik zie je onzichtbare sokken. Fijne dag”.

Het is bij een neiging gebleven, want zendelingenwerk en NLP is geen goede combinatie. Je gaat het pas zien als je het doorhebt en open staan voor verandering wanneer je daar klaar voor bent.

De ICT expert vroeg me of ik iets wilde drinken. Het gesprek ging ongeveer zo;
‘Wil je misschien iets drinken?’.
‘Ja, lekker, thanks. Heb je koffie?’
‘Ja, welke koffie wil je?’
‘Zwarte sterke koffie is prima’.
‘Wil je hem extra sterk’
‘Lekker, da’s goed’
‘Wil je een lepeltje?’
‘Koffie is prima, geen lepeltje of melk en suiker’
‘Wil je hem dan misschien extra extra sterk?’
‘Dat is ook helemaal goed, lekker’
‘Grappig, dat is 2525 en zo drinkt Els ‘m ook altijd, wat toevallig’.

Ik weet niet wie Els is. Misschien heeft Els vragen over vaccins of draagt ze onzichtbare enkelsokken. Ik weet een ding zeker. Els maakte indruk op deze jongen. Schijnbaar ‘toevallig’ drink ik mijn koffie hetzelfde als Els. Zijn dag kon niet meer stuk, en daarom de mijne ook niet meer. Want wie ben ik om deze jongen nu te vertellen dat wij mensen uitsluitend geloven wat we willen geloven en dat wij de perceptie van de realiteit zelf creëren?

Kevin Nagtzaam
NLP Coach Trainer