Hoe omgaan met jaloezie en onzekerheid? (8 tips + II technieken)

We zijn allemaal weleens jaloers (geweest). Jaloezie is een emotie die velen van ons kennen en waar we allemaal mee te maken krijgen op een bepaald moment in ons leven. Het is een gevoel van afgunst en onzekerheid ten opzichte van anderen en hun bezittingen, relaties of successen. Het is een complexe emotie die ons leven op verschillende manieren kan beïnvloeden, zowel positief als negatief. Met een beetje jaloezie, gezonde jaloezie is niets mis, aan de andere kant heeft onredelijke jaloezie een grote impact. In dit artikel lees je waar jaloersheid vandaan komt en hoe je beter met jaloezie kan leren omgaan.

Laten we eerst de oorzaken van jaloezie bespreken. Jaloezie kan worden veroorzaakt door een gebrek aan zelfvertrouwen, een laag zelfbeeld of onzekerheid over onszelf en onze relaties. Wanneer we onzeker zijn over onszelf, kunnen we snel jaloers worden op andere mensen die onze verlangens bezitten of vervullen. Dit komt omdat we denken dat ze gelukkiger of succesvoller zijn dan wij.

Een andere oorzaak van jaloezie is het vergelijken van onszelf met andere mensen. We leven in een wereld waarin we continu worden blootgesteld aan de successen en prestaties van anderen via sociale media en andere platforms. Hierdoor kunnen we snel jaloers worden op de successen van anderen, vooral als we het gevoel hebben dat we niet op hetzelfde niveau staan.

Soms kan jaloezie ook ontstaan uit onze verhouding met anderen. Als we het gevoel hebben dat we worden overvleugeld door anderen, of als we het gevoel hebben dat we niet de aandacht krijgen die we verdienen, kunnen we snel jaloers worden.

Jaloezie kan ook een negatieve invloed hebben op onze geestelijke gezondheid. Het kan leiden tot angst, stress en depressie, vooral als het onbeheersbaar wordt. Het kan ook invloed hebben op onze relaties met anderen, vooral als het ons verdrietig en wantrouwend maakt. Het is belangrijk om op te merken dat jaloezie een emotie is die snel uit de hand kan lopen, daarom is het belangrijk om er iets aan te doen voordat het jaloerse gevoel, de jaloerse gedachten of het jaloerse gedrag onze levens overneemt.

Ons brein is niet altijd objectief en kan beïnvloed worden door verschillende soorten biassen. Dit kan ook het geval zijn bij het ervaren van jaloezie. Om deze biassen te verminderen en jaloezie beter te begrijpen en te beheersen, is het belangrijk om bewust te zijn van hoe onze hersenen functioneren en hoe we onze emotionele reacties op jaloezie kunnen reguleren. Hieronder staan enkele van de meest voorkomende biassen die bijdragen aan jaloezie in het brein:

• Negatieve vergelijkingsbias: Ons brein is geneigd om te vergelijken met anderen en wanneer we iemand zien die iets heeft waar we jaloers op zijn, kan dit leiden tot een negatieve emotionele reactie.

Tip: met vergelijken is niets mis. Daar leren we van. Onze tip is om je vooral te vergelijken, met jezelf. Met gisteren, een week, maand, jaar of langer geleden. Anders krijg je iets met appels, en peren, toch?

• Overestimatiebias: Ons brein kan de prestaties van anderen overschatten, waardoor we ons zwakker voelen en jaloers worden.

Tip: waardeer jouw inspanningen en resultaten alsof jij naar jezelf kijkt. Geef het applaus aan degene die het verdient en dat ben je altijd zelf. Juichen mag ook!

• Overgeneralisatiebias: Ons brein kan jaloezie ervaren bij één specifieke gebeurtenis en dit toepassen op soortgelijke situaties, wat kan leiden tot een verkeerd beeld van de situatie.

Tip: stel jezelf de vraag of het klopt wat je denkt en of dit altijd zo is zonder een uitzondering. We weten dat die er altijd zijn. Dus trek nooit conclusies, dat is altijd fout. (zie je de overgeneralisatie?)

• Confirmatiebias: Ons brein is geneigd om informatie te selecteren die onze huidige opvattingen en emoties bevestigt, en deze informatie te gebruiken om jaloezie te versterken.

Tip: ga juist op zoek naar bewijs voor zaken die je nog niet weet. Wanneer jij denkt dat je alweer pech hebt, zoek dan naar zaken waar je geen pech in hebt. Zo leer je jouw brein breder te blijven kijken naar het leven. 

Jaloezie is een emotie die ontstaat in het brein als gevolg van verschillende factoren. Deze emotie is gerelateerd aan gebieden in het brein die verantwoordelijk zijn voor emotie, motivatie en sociale vergelijkingen.

De amygdala, een deel van het brein dat verantwoordelijk is voor emoties, speelt een belangrijke rol bij het ervaren van jaloezie. Wanneer we iets zien waar we jaloers op zijn, wordt de amygdala geactiveerd en leidt dit tot een negatieve emotionele reactie.

Ook het prefrontale cortex, het deel van het brein dat verantwoordelijk is voor cognitieve functies zoals besluitvorming en zelfcontrole, speelt een rol bij het ervaren van jaloezie. Dit gebied van het brein kan helpen om onze reacties op jaloezie te reguleren en te beheersen.

Bovendien speelt het ventraltegmentaal gebied (VTA), een deel van het brein dat verantwoordelijk is voor motivatie en beloning, een belangrijke rol bij het ervaren van jaloezie. Wanneer we iets zien waar we jaloers op zijn, kan het VTA een reactie veroorzaken die lijkt op verlies of afname van beloning, wat leidt tot een negatieve emotionele reactie.

In de filosofie zijn er verschillende visies op jaloezie en jaloers zijn. Plato beschouwt jaloezie als een negatieve emotie die veroorzaakt wordt door de vergelijking van onszelf met anderen en het gevoel van ontevredenheid over onze eigen levenssituatie. Hij gelooft dat jaloezie ons verhindert om te groeien en te evolueren, en dat we ons ervan moeten bevrijden door te werken aan onszelf en onze zelfacceptatie.

Aristoteles ziet jaloezie als een normale emotie, maar waarschuwt dat het overmatig kan worden en kan leiden tot onrechtvaardige gedragingen. Hij gelooft dat de juiste hoeveelheid jaloezie noodzakelijk is om ons te helpen onze eigen belangen te beschermen, maar dat we ervoor moeten waken dat het niet uit de hand loopt.

De stoïcijnen geloven dat jaloezie en gevoelens ons in het algemeen afleiden van ons doel en ons in de weg staan bij onze zoektocht naar geluk. Ze bevelen aan om onszelf te bevrijden van deze gevoelens en te focussen op wat we in onze macht hebben, in plaats van te piekeren over wat anderen hebben of doen.

En volgens existentialisten is jaloezie een uitdrukking van onze diepere angst(en) en onzekerheden over onze eigen bestemming en betekenis. Ze bevelen aan om onszelf te onderzoeken en onze eigen waarden en doelen te bepalen, in plaats van te vergelijken met anderen.

In het algemeen wordt jaloezie in de filosofie gezien als een emotie die ons in de weg staat bij het vinden van innerlijke vrede en geluk, en wordt aanbevolen om het te overwinnen door zelfacceptatie, zelfreflectie en het opbouwen van onze eigen waarden en doelen.

In het algemeen is jaloezie een complexe emotie die het resultaat is van interacties tussen verschillende gebieden in het brein. Het omgaan met jaloezie vereist een goed begrip van hoe onze hersenen reageren op prikkels en het vermogen om onze emotionele reacties te reguleren. Er zijn echter manieren om jaloezie te beheersen en te overwinnen. Onderstaande tips zijn de moeite waard om te proberen:

1. Accepteer jaloezie als normale gevoelens: Jaloezie is een normale emotie die door iedereen kan worden ervaren. Het is belangrijk om jaloezie te accepteren als iets natuurlijks en om er niet te veel druk op te leggen.
2. Focus op jezelf: Probeer je te concentreren op je eigen successen en prestaties in plaats van te vergelijken met die van anderen. Werk aan je zelfvertrouwen en eigenwaarde en accepteer je eigen unieke talenten en kwaliteiten.
3. Verander de manier waarop je naar jaloezie kijkt: Jaloezie kan een negatieve impact hebben op ons leven, maar we kunnen ook kiezen om jaloezie als een kans te zien om te groeien en te verbeteren. Probeer jaloezie te beschouwen als een signaal om meer te werken aan de dingen die belangrijk voor je zijn.
4.  Onderhoud gezonde relaties: Het is belangrijk om gezonde en steunende relaties te onderhouden. Wanneer we omringd zijn door positieve en liefdevolle mensen, is het makkelijker om jaloezie te beheersen en jaloerse gevoelens te verminderen.
5. Vermijd vergelijken: Probeer te vermijden om jezelf continu te vergelijken met anderen. Het is belangrijk om te realiseren dat iedereen uniek is en zijn eigen pad volgt.
6. Uit dankbaarheid: Probeer dagelijks dankbaar te zijn voor wat je hebt in plaats van te focussen op wat je niet hebt. Dit kan helpen om jaloezie te verminderen en meer tevredenheid in het leven te ervaren.
7. Vermijd bezitterigheid: Jaloezie kan ontstaan uit een gevoel van bezitterigheid. Probeer te werken aan een gezonde en ondersteunende houding ten opzichte van anderen, in plaats van hen te beschouwen als eigendom.

8. Praat erover: Als jaloezie een groot probleem voor je is, overweeg dan om erover te praten met iemand die je vertrouwt of om professionele hulp te zoeken.

In Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) zijn overtuigingen een belangrijk concept. Overtuigingen zijn de interne gedachten, ideeën en overtuigingen die een persoon over zichzelf, anderen en de wereld om hen heen heeft. Overtuigingen beïnvloeden hoe we de wereld waarnemen en hoe we onszelf en anderen beoordelen, en ze kunnen een grote impact hebben op ons gedrag en emoties.

I. De Swish-techniek

Een techniek die je zou kunnen helpen om anders te reageren in situaties is de Swish-techniek. De Swish techniek is een NLP (Neuro-Linguïstisch Programmeren) oefening die gebruikt wordt om ongewenste gedragspatronen of gedachten te veranderen. Het werkt door een ongewenste gedachte of emotie te visualiseren en te vervangen door een gewenste gedachte of emotie.

Voorbeeld van de Swish-techniek

Wanneer je merkt dat je snel jaloers reageert op anderen zou je jezelf kunnen voorstellen terwijl je rustig en zelfverzekerd blij bent voor de prestatie van diegene, en deze beelden vervangen de beelden van jaloezie. De techniek is gericht op het creëren van een snelle en automatische associatie tussen de gewenste emotie en de situatie waarin je die emotie wilt ervaren.

Vooraf

Bepaal het ongewenste gedrag of gevoel (in een specifieke context) dat je wil veranderen. Zoek de trigger die het ongewenste gedrag of gevoel veroorzaakt.

Stap 1

Maak een beeld van het gedrag dat je wilt veranderen. Ervaar dit huidige, negatieve gedrag. Benoem alles van het rijtje zie de beelden, hoor de geluiden, ruik de geuren, proef de smaken en voel vooral hoe dit voor jou voelt. Dit is beeld 1. Schuif het eerste beeld even opzij.

Stap 2

Maak een nieuw beeld van jouw ideale zelf die het gewenste gedrag laat zien. Dit beeld is gedissocieerd. Maak dit beeld intenser en aantrekkelijker mooie kleuren, heldere geluiden, heerlijke geuren en smaken en een geweldig gevoel. Dit is beeld 2. Schuif beeld 2 even opzij.

Stap 3

Neem het oude ongewenste beeld (beeld 1) voor je op een groot scherm en neem het volledig waar. Plaats nu in de linker beneden hoek van dit beeld het gewenste beeld (beeld 2), klein, donker en dof.

Stap 4

Trek in één snelle beweging het kleine gewenste beeld over het oude (ongewenste) beeld heen en laat dit oude beeld in de verte verdwijnen. Beeld 2 dient geheel over beeld 1 te gaan. Het gewenste beeld neem je nu gedissocieerd waar in z’n totale helderheid, in volle kleuren. Gebruik je handen om het proces te begeleiden en zeg het woord Swissssssssshhhhh.

Stap 5

Herhaal deze beweging nog minimaal vijf keer. Doe dit steeds sneller en vaker totdat het beeld van het ongewenste gedrag niet meer op te roepen is.

Break state

Stap 6

Future pace. Denk aan de situatie waarin je vroeger het ongewenste gedrag liet zien, de negatieve gedachten in je omhoog borrelden of de jaloersheid opkwam. Welk beeld komt nu in je op en hoe voel je je?

II. Verstevig de basis: werk aan je zelfvertrouwen

Volgens de psychologie is zelfvertrouwen het vertrouwen in je eigen vermogens, vaardigheden en beslissingen. Het gaat om de overtuiging dat je in staat bent om succesvol te zijn en uitdagingen aan te gaan. Zelfvertrouwen is een belangrijk aspect van emotionele intelligentie en persoonlijke groei, en het hebben van een gezonde dosis zelfvertrouwen kan helpen bij het beheersen van angsten en stress, het maken van beslissingen en het opbouwen van positieve relaties. Echter, te veel of te weinig zelfvertrouwen kan leiden tot uitdagingen en belemmeren persoonlijke groei en ontwikkeling.

De Circle of Excellence wordt gebruikt voor het opbouwen van hulpbronnen voor een toekomstige situatie. Het is een techniek die werkt met veel verschillende NLP ingrediënten en is een voorbeeld van een stapel anker.

Stap 1

Bepaal een situatie of context waarin je in de toekomst anders wil reageren. Bijvoorbeeld: het ervaren van meer zelfvertrouwen zodat je rustig en kalm kunt zijn en blijven.

Stap 2

Associeer in de situatie en kies minimaal drie interne hulpbronnen die nodig zijn voor de gewenste respons. Wat heb je nodig om dit te kunnen? Wat nog meer? (bijvoorbeeld vrijheid, zelfvertrouwen, rust).

Stap 3

Stel je voor dat er voor je op de grond een cirkel ligt. En in die cirkel bevinden zich precies al die hulpbronnen. Waar zie je deze cirkel in de ruimte? Visualiseer of maak een cirkel op de vloer. Als je deze cirkel een kleur mag geven welke kleur zou dat zijn? Wat voor geluid maakt het? Hoe zien de grenzen eruit? Maak de cirkel zo mooi als jij wilt.

Stap 4

Ga naast de cirkel staan en roep een sterke herinnering aan de hand van hulpbron 1 op. Roep deze herinnering zo compleet mogelijk op gebruikmakend van de modaliteiten (VAK). Doe dit geassocieerd (zien wat je ziet, horen wat je hoort en gewaarworden wat je voelt). Versterk het gevoel van hulpbron 1. Stap op het hoogtepunt in de cirkel. Laat de situatie buiten de cirkel en neem enkel het gevoel mee in de cirkel. Als de cirkel is opgeladen, kun je een woord (of een korte zin) en/of een houding/beweging verzinnen die past bij dit resource anker. Geef de hulpbron ook eventueel een kleur. Stap daarna uit de cirkel.

Stap 5

Laad de cirkel op. Herhaal deze stappen (ophalen hulpbron en opladen cirkel) voor alle andere hulpbronnen. Stapel alle hulpbronnen 1 voor 1 in de cirkel. Bouw eerst de stemming op buiten de cirkel en stap iedere keer op het hoogtepunt in de cirkel. Je bent nu een stapel anker aan het bouwen in de cirkel.

Stap 6

Stap in de Circle of Excellence. Vuur alle visuele en auditieve ankers af. Indien ook kinesthetische ankers zijn aangelegd, gebruik deze dan ook. Hoe meer verschillende ankers hoe beter. Kom volledig geassocieerd in de hulpbron stemming.

Stap 7

Future Pace. Leg de cirkel in de toekomst neer en haal een toekomstige situatie voor de geest, waarin voorheen het oude zou gebeuren. Stap in de cirkel en vuur alle ankers tegelijk af. Voel je hulpbron toestand en ervaar de nieuwe mogelijkheden die dit met zich meebrengt.

NLP helpt je om betere resultaten te bereiken bij jezelf en anderen, of het nu om je partner, klant, dochter, collega of leidinggevende gaat. NLP leer je op bewust en onbewust niveau. Daarom oefenen we veel in onze opleidingen, gewoon omdat je een vaardigheid beter leert als je die veel oefent. Wat je precies gaat leren in een NLP Practitioner opleiding van CapitalHEROES lees je op deze pagina.