Het denken heeft het doen verdreven.

We leven in een tijd waarin bijna alles wat ooit gewoon “doen” heette, tegenwoordig eerst “doorvoeld” moet worden. Je mag pas bewegen als het klopt. Als het goed voelt. Als je genoeg hebt geheeld, afgestemd, begrepen, verwerkt en uitgefilterd. Alsof je pas vooruit mag als je jezelf tot in de diepste lagen kent en al je schaduwen hebt geïntegreerd. En precies daarom komt het er vaak niet van. Want eerlijk is eerlijk: het klopt zelden van tevoren. En goed voelen doet het zelden aan het begin.

Wat het meestal wél is? Ongemakkelijk. Onzeker. Onhandig. Precies zoals alles is wat je voor het eerst doet. Maar dat hebben we verleerd. In plaats van beginnen, gaan we zoeken. Twijfelen. Afwegen. Reflecteren. We houden liever ons hoofd bezig dan onze handen. We hebben leren geloven dat je pas mag doen als je eerst ‘jezelf’ bent geworden. Dat je pas mag kiezen als je 100% helder hebt wie je bent, wat je wil, waar je vandaan komt en hoe je je voelt. En dus blijven we wachten. Tot het klopt. Tot het perfect voelt. Tot het niet meer spannend is. Maar intussen gebeurt er niets.

We willen goed worden. We willen goed zijn.

Leren betekent dat je iets nog niet kunt. Dat je struikelt. Faalt. Klooit. Feedback krijgt. Bijstelt. Doorzet. En het nog een keer probeert. Tot het lukt. Tot het iets wordt. Tot je groeit. Maar dat hele proces, die rommelige tussenfase, die durven-doen-voordat-je-weet-wat-je-doet — dat willen we niet meer. We willen de eerste keer meteen uitblinken. We willen beginnen zonder beginnersfase. We willen het juiste pad voelen voordat we een stap zetten. Zekerheid voordat we risico nemen. Controle voordat we bewegen. En dus doen we iets anders: we duiken de veilige wereld van persoonlijke ontwikkeling in. We gaan nog even een training volgen. Nog een traject doen. Nog een podcast luisteren. Nog een testje maken. Nog een boek lezen. We worden meesters in voorbereiding — zolang het maar geen verantwoordelijkheid vraagt.

Denken heeft het doen verdreven.

Er was een tijd waarin we te snel deden zonder na te denken. Nu zitten we aan de andere kant van het spectrum: we denken zoveel dat we nauwelijks nog durven doen. We zijn blijven hangen in eindeloze voorbereiding. We willen eerst het juiste inzicht, het juiste gevoel, het juiste moment. Maar het leven werkt niet zo. Zelden is het helder. Zelden is het zeker. Zelden is het perfect.

Denken heeft het doen verdreven — en daarmee ook de ervaring, de leercurve, de confrontatie, en uiteindelijk: de groei.

We blijven in ons hoofd hangen. In voorbereiding, analyse, introspectie. We denken alles kapot voordat we ook maar één stap zetten. En ondertussen raakt ons verlangen ondergesneeuwd in twijfel. Niet omdat we niet weten wat we willen — maar omdat we wachten tot het veilig voelt om te beginnen. En dat moment? Dat komt meestal niet vanzelf.

Zelfreflectie is waardevol. Begrip, bewustwording, inzicht — ze zijn allemaal belangrijk. Maar ze zijn niet hetzelfde als beweging. En ze zijn zeker niet hetzelfde als verantwoordelijkheid nemen. Want daar zit het verschil. We zijn zelfreflectie gaan gebruiken als comfortzone. Een plek waar je nog bezig bent, maar niets hoeft op te leveren. Waar je mag falen — zolang het maar intern blijft. Waar je kwetsbaar mag zijn — zolang het maar niet zichtbaar wordt. We gebruiken zelfontwikkeling als buffer tegen mislukking.

Je hoeft geen risico te nemen — je bent bezig met jezelf. Je hoeft geen keuzes te maken — je bent nog aan het afstemmen. Je hoeft niks op te leveren — je zit in een proces. En iedereen knikt dan begripvol. Want ja, je bent “bewust bezig”. Maar ondertussen gebeurt er niets.

Persoonlijke ontwikkeling als elegant uitstelgedrag

Er is een subtiele, maar dodelijke verschuiving gaande. Van actie naar analyse. Van fouten maken naar gevoelens verwerken. Van confrontatie aangaan naar patronen snappen. Van verantwoordelijkheid nemen naar inzicht verzamelen. We zijn eindeloos bezig met wie we zijn, zodat we niet hoeven bewijzen wat we doen. Want iets dóen, dat is kwetsbaar. Dat is zichtbaar. Dat kan mislukken. Dus vluchten we naar binnen. Naar nog een boek. Nog een sessie. Nog een coach. Nog een online training. En dan — als het klopt, als het aligned is, als het goed voelt — dán gaan we het doen. Maar het wordt nooit helemaal helder. En het voelt zelden perfect. Dus het komt er niet van.

We zijn gaan geloven dat we eerst alles van binnen moeten begrijpen voordat we buiten iets mogen veranderen. Alsof je pas mag beginnen aan een relatie, een bedrijf, een project of een sprong als je jezelf volledig kent. Dat is onzin. Je leert jezelf pas echt kennen onder druk. In beweging. In de praktijk. Niet in de voorbereiding, maar in de uitvoering. Je karakter wordt zichtbaar als je zweet, struikelt en opstaat. Niet als je weer een inzicht noteert. De waarheid is rauwer:

Je hoeft niet te wachten tot je het snapt. Je hoeft alleen te besluiten dat je het wil.
En dan: gáán. Met alle ongemak. Met de twijfel erbij. Met het risico dat het mislukt. Want pas dan begin je echt te leren.

We hebben allemaal innerlijke obstakels. Twijfels. Overtuigingen. Negatieve gevoelens. Gedachten die je op je plek houden. Het is belangrijk om die te herkennen — maar herkennen is niet genoeg. Je moet leren hoe je ze stuurt, ombuigt en overstemt. Niet met affirmaties of vage intenties, maar met strategie. Dát is waar NLP je in traint: om jezelf van binnenuit te beïnvloeden, zodat je op de juiste manier in actie komt. Niet ondanks je gevoel, maar dankzij andere manieren van denken en voelen. NLP leert je:

• je negatieve gevoelens te herkaderen en te neutraliseren,
• je gedachten niet meer automatisch te geloven,
• en je brein andere, krachtige instructies te geven.

Zodat innerlijke zelfkastijding plaatsmaakt voor innerlijke regie. Zodat je stopt met tegen jezelf vechten — en begint met jezelf aanzetten.

Want uiteindelijk geldt maar één ding:
Alleen na het doen is er resultaat.
Niet bij willen. Niet bij weten. Niet bij snappen. Niet bij kunnen.
Maar pas nadát je het hebt gedaan.

Doe het gewoon slecht. Maar doe het.

De eerste keer dat je iets doet, voelt het ongemakkelijk. Dat heet niet: “Het klopt nog niet.” Dat heet: beginner zijn.

Maar omdat we dat niet meer gewend zijn, labelen we elk ongemak als gevaar. We denken dat het pas ‘goed’ is als het soepel gaat. We verwarren twijfel met: “Het is niet de juiste keuze.” We verwarren spanning met: “Het voelt niet aligned.” Terwijl het gewoon betekent dat je aan het leren bent. En ja — leren is rommelig. Onhandig. Ongestructureerd. En dus: echt.

Je hoeft niet perfect te starten. Je hoeft niet goed te zijn. Je hoeft alleen maar te beginnen.

• Schrijf dat eerste slechte hoofdstuk.
• Geef die onhandige presentatie.
• Bel die klant met klamme handen.
• Maak die keuze met twijfel in je maag.
• Zeg ja. Of nee. Maar zeg iets.

Doe het met bibberknieën. Doe het onhandig. Doe het rommelig. Maar doe het. Want je groeit pas als je het risico neemt dat je niet goed genoeg bent — en het toch probeert.

En daarom schrijf ik een boek.

De werktitel?

Hoe je altijd elke verantwoordelijkheid vermijdt en nooit in actie hoeft te komen.

Een boek over hoe we onszelf massaal voor de gek houden met prachtige taal, goede intenties en eindeloze reflectie. Over hoe we de kunst van uitstellen vermomd hebben als zelfontwikkeling. En hoe we daarmee de beweging saboteren die we eigenlijk verlangen. Dit boek gaat je niet inspireren. Het gaat je irriteren. Tot je weer iets durft. Tot je weer iets dóet. Het is een handleiding voor elegant zelfbedrog — en hoe je het doorziet. Geen pleister. Geen trucjes. Geen zeven stappen naar succes. Maar een spiegel. Voor iedereen die diep vanbinnen allang weet dat het tijd is om op te houden met uitstellen, denken en twijfelen.

Van wens naar waarheid.
Van denken naar doen.