'Nee leren zeggen'

Say “NO” without guilt.
Say “YES” without fear.
~Paulo Coelho

Deze week herinnerde Facebook mij eraan dat het elf jaar geleden is dat ik mijn NLP Trainers training volgde bij Richard Bandler, een van de grondleggers van NLP. Een training waarvan ik blij ben dat ik daar geen nee tegen heb gezegd!

Heb jij weleens moeite met nee zeggen?

Bandler vertelt vaak het verhaal* over Phyllis, een feministe die geëmancipeerd wilde zijn, maar daar niet zo goed in slaagde. Ze vond dat iedereen misbruik van haar maakte en over haar heen liep, alsof ze een deurmat was. Haar huisgenoten lieten haar alle afwas doen, niemand ruimde op, ze werd niet gewaardeerd, etc..

Bandler vraagt aan haar: “Wat is er aan de hand, kun je niet gewoon nee zeggen?”, waarop Phyllis antwoordt: “Nee, ik kan geen nee zeggen tegen mensen.”

Wanneer Bandler vraagt wat ze daarmee bedoelt, antwoordt Phyllis: “Als ik nee zeg tegen mensen, gaan ze dood”. Voor haar was dit een absoluut logische overtuiging, waar ze zich door jarenlange therapie bewust van was geworden. Toen Phyllis een klein meisje was, had haar moeder haar vader verlaten. Haar vader, een alcoholist, smeekte haar moeder om te blijven, maar ze gingen toch. Haar vader werd dood gevonden met een acute maagbloeding. Als haar moeder geen nee had gezegd tegen haar vader, dan waren ze thuis geweest om een ambulance te bellen en zijn leven te redden.

Tot zover de logica van overtuigingen.

Bandler daagt Phyllis herhaaldelijk uit om nee tegen hem zeggen en haar reactie is iedere keer : “Nee, dat doe ik niet”. Ze moet er uiteindelijk zelf om lachen als ze door heeft wat Bandler eigenlijk aan het doen is en ze er niet meer onderuit komt. Ze moet hoe dan ook nee zeggen, of ze nu wil of niet. Dit noemen we een double bind** en die werken heel krachtig, omdat het de belemmerende overtuiging direct aan het wankelen brengt.

Daarnaast was Bandler haar stiekem aan het trainen om heel vaak nee te zeggen en daarmee het patroon van de overtuiging te doorbreken. Zij zei namelijk heel vaak “nee (dat doe ik niet”) en Bandler leefde nog steeds.

Maar Bandler is niet snel tevreden en gaat nog een stapje verder. Hij geeft haar de volgende opdracht: “Ik wil dat je hier op de grond gaat liggen, zodat mensen hun voeten aan jou kunnen afvegen.”
“Nee” zegt Phyllis “dat ga ik niet doen.”
Waarop Bandler zegt: “Dus je zegt nee tegen me? Je probeert me te doden. Je haat me, je wil me vermoorden. Ga alsjeblieft op de grond liggen…!!”

Als je een beetje weet hoe Bandler te werk gaat, dan weet je ook dat hij dit op een overdreven, plagerige manier doet en niet op een gemene manier. Zijn doel is om je te laten lachten om je eigen onzinnige overtuiging en daarmee het patroon te doorbreken. In NLP termen noemen we dit een verbal pattern interrupt.

Hoe zit het met jouw belemmerende overtuigingen? Ben je daar zo zeker van dat je daaraan durft te twijfelen?

Veel belemmerende overtuigingen opereren op onbewust niveau. Het is daarom in het voorbeeld van Phyllis, niet genoeg om haar een aantal keer bewust nee te leren zeggen. Ook op onbewust niveau moet zij leren dat het veilig is om nee te zeggen. Zo kunnen het bewuste en onbewuste op één lijn komen en kan zij congruent nee zeggen.

Of ja, dat is dan ook een optie.

Zo ben ik nog steeds blij dat ik ja heb gezegd tegen het volgen van de NLP Trainers training. Wil jij ook investeren in je persoonlijke ontwikkeling, maar blijf je het maar uitstellen? De meeste mensen die last hebben van uitstelgedrag, doen dat vaak meteen ;-).

* Dit verhaal vind je ook terug in het boek: Richard Bandler’s Guide to TRANCE-formation.
** De manier waarop Richard Bandler de term double bind gebruikt, wijkt af van de manier waarop die door Milton Erickson werd gebruikt. Erickson’s gebruik van double binds noemen wij vooronderstellingen in het Milton Model.