Wie bepaalt hoe jij je voelt?

Blue Monday

De Britse psycholoog Cliff Arnall beweerde in 2005 dat hij via een wetenschappelijk verantwoorde formule kon berekenen dat de derde maandag van het nieuwe jaar de dag is waarop de meeste mensen zich neerslachtig voelen.

Die dag is vandaag.

Hij noemde het Blue Monday; de meest depressieve dag van het jaar. Het is buiten donker en koud en de zomer is nog ver weg. Je bent na de feestdagen blut en nóg drie kilo zwaarder dan daarvoor. De voornemens die je op oudjaar met een glas champagne in de hand nog deelde met je vrienden zijn gesneuveld en het hele scenario lijkt verdacht veel op dat van vorig jaar en het jaar daarvoor. En dan is het ook nog maandag.

“But I’m quite sure that you’ll tell me, just how I should feel today.”

Waarom werkt het zo?

Je zou het bijna gaan geloven. En is ook precies de bedoeling. Het is een slimme beïnvloedingsstrategie die gebaseerd is op het benoemen van een aantal feiten (vroeg donker, het is nog geen zomer, voornemens werken niet) gekoppeld aan een suggestie (je voelt je neerslachtig). De bedoeling is uiteraard dat je de suggestie gelooft. En zo werkt het ook, want je brein heeft moeite dit trucje te doorzien en is geneigd mee te gaan in de suggestie.

Hoe komt het dat dit zo goed werkt? Ons brein vertrouwt op patronen en zoekt logische verbanden. Wanneer eerst een aantal feiten wordt genoemd die herkenbaar en waar zijn, ontstaat er een gevoel van vertrouwen: ‘Dit klopt, dus de rest zal ook wel kloppen.’ Vervolgens wordt de suggestie ingepast in datzelfde kader, zonder dat we het bewust ter discussie stellen. Dit effect zorgt ervoor dat ons brein niet per feit of bewering apart gaat nadenken, maar de boodschap als geheel slikt. Zeker als het past bij hoe we ons op dat moment al een beetje voelen.

Marketingmensen maken hier handig gebruik van. Cliff Arnal bleek dan ook ingehuurd door een reisbureau dat in januari meer zonvakanties wilde verkopen…

Hoe zorg je dat je hier niet in meegaat?

Er zijn verschillende invalshoeken om je hier beter tegen te wapenen. Een NLP-er weet dat taal per definitie beïnvloedend van aard is. Die bewustwording helpt al om niet alles klakkeloos aan te nemen, maar ervanuit te gaan dat je sowieso beïnvloed wordt. En dat dat prima is, want dat is het doel van communicatie.

Als je dan ook nog een klein beetje snapt hoe je brein werkt dan krijg je al meer keuzevrijheid. Stel jezelf vragen als: ‘Is dit écht zo?’ en ‘Wie beweert dit?’ waardoor je snel zult merken dat het iets is wat van buitenaf komt. Daarvan kun je je altijd afvragen in hoeverre je daarin mee wilt gaan.

Of gebruik een herkadering: draai de boodschap om en geef er een andere betekenis aan. Bijvoorbeeld ‘Het is Blue Monday en blauw is mijn lievelingskleur, dus het zal wel een mooie dag worden’. Hiermee pas je hetzelfde beïnvloedingsproces (feit, feit, suggestie) op jezelf toe en beïnvloed je dus jezelf in de gewenste richting.

Zo neem je zelf de regie en laat je je niet meeslepen door slimme marketingtrucs.

Dus, laten we, nu we dit weten, hier niet meer intrappen en zelf bepalen hoe we ons vandaag voelen. Of op welke dag dan ook. Dan wordt Blue Monday weer gewoon de bekendste hit van New Order, een singel die ik (Cindy)  in de jaren tachtig grijs gedraaid heb.